Aktualności

Celiakia jest przewlekłym schorzeniem trzewnym, które ma wpływ na codzienne funkcjonowanie pacjentów. W artykule opisane zostaną objawy, przyczyny i skutki celiakii oraz jej wpływ na życie pacjentów.

Celiakia - przewlekłe schorzenie trzewne

Celiakia jest przewlekłym schorzeniem, które ma wpływ na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Objawy celiakii mogą być różnorodne i obejmować zmiany w zachowaniu, takie jak rozdrażnienie i apatię. Pacjenci często wykazują niechęć do kontaktów z otoczeniem. Charakterystycznym objawem celiakii jest duży, wydęty brzuch oraz obfite stolce o barwie szarożółtej, w których widoczne są niestrawione resztki pokarmowe i nieprzyswojone tłuszcze. W przypadku dzieci, celiakia może prowadzić do zahamowania rozwoju psychofizycznego.

Przyczyną celiakii jest nietolerancja glutenu, białka występującego w pszenicy, żywie, jęczmieniu i owsie. Spożywanie tych zbóż prowadzi do stanu zapalnego jelita cienkiego oraz zaniku kosmków, które odpowiadają za efektywne wchłanianie składników odżywczych. Konsekwencją tego jest upośledzone wchłanianie składników odżywczych, co może prowadzić do niedoborów i innych niepożądanych objawów.

Częstość występowania celiakii i związane z nią choroby

Według najnowszych badań, celiakia dotyka przynajmniej 1% populacji w Polsce. Częstość występowania tej choroby nadal rośnie, głównie ze względu na coraz lepszą diagnostykę. Warto zauważyć, że celiakia często współistnieje z innymi schorzeniami.

Wysoką częstość występowania celiakii obserwuje się u osób z cukrzycą typu 1 (5-8%), autoimmunologicznymi chorobami tarczycy (5%), zespołem Downa (5-12%), zespołem Turnera (4-8%), zespołem Williamsa (8%), zespołem Sjogrena (3,3%), niedoborem całkowitego IgA (2-8%), padaczką (2,3%) oraz pierwotną żółciową marskością (3%). Ponadto, osoby z celiakią są bardziej podatne na zaburzenia neurologiczne, które występują u około 17% pacjentów.

Dieta bezglutenowa w leczeniu celiakii

Dieta bezglutenowa jest podstawowym leczeniem dla pacjentów z celiakią. Eliminacja glutenu z diety jest niezbędna, ponieważ gluten jest głównym czynnikiem wywołującym stan zapalny jelita cienkiego u osób chorych. Stosowanie diety bezglutenowej przez całe życie pozwala zmniejszyć objawy i zapobiega dalszym uszkodzeniom jelit.

Zalecenia dotyczące eliminacji glutenu z diety są jasne i precyzyjne. Pacjenci powinni unikać spożywania pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa, które zawierają gluten. Warto również zwrócić uwagę na produkty, w których gluten może być dodawany jako dodatek smakowy, czynnik stabilizujący lub składnik leków. Ważne jest również wyeliminowanie piwa i whiskey z diety, ponieważ są one produkowane z zawierającymi gluten zbóż.

Produkty dozwolone i niedozwolone w diecie bezglutenowej

W diecie bezglutenowej istnieje lista produktów, które można spożywać bez obaw, ponieważ nie zawierają glutenu. Są to m.in.:

Produkty dozwolone:

• Ryż
• Kukurydza
• Gryka
• Proso
• Komosa ryżowa
• Sezam
• Sorgo
• Tapioka
• Maniok

Produkty niedozwolone:

• Pszenica
• Jęczmień
• Żyto
• Owies (chyba że jest oznaczony jako bezglutenowy)
• Pszenny słód jęczmienny
• Bulgur
• Kuskus

Ponadto, produkty spożywcze takie jak owoce, warzywa, mięso, ryby, jaja oraz mleko i przetwory mleczne są bezpieczne do spożycia w diecie bezglutenowej. Ważne jest jednak, aby sprawdzać skład produktów, ponieważ niektóre przetworzone produkty mogą zawierać dodatki składników glutenowych.

Warto pamiętać, że dieta bezglutenowa nie oznacza rezygnacji z produktów zbożowych. Istnieje wiele bezglutenowych zamienników tradycyjnych produktów, takich jak pieczywo czy makaron. Warto również korzystać z naturalnie bezglutenowych produktów, takich jak kasze czy ryż. Dzięki temu dieta bezglutenowa może być urozmaicona i smaczna.

Techniki gotowania i przygotowywania posiłków bezglutenowych

Przygotowywanie posiłków bezglutenowych wymaga zastosowania odpowiednich technik gotowania i przygotowywania, aby uniknąć przypadkowego zanieczyszczenia glutenem. Oto kilka porad, które mogą Ci pomóc w codziennym gotowaniu:

1. Używaj oddzielnych desek do krojenia i noży dla produktów zawierających gluten oraz bezglutenowych. Unikniesz w ten sposób przypadkowego zanieczyszczenia.
2. Starannie czytaj etykiety produktów spożywczych, aby upewnić się, że nie zawierają one glutenu lub składników zawierających gluten.
3. Zastąp tradycyjne mąki pszenne bezglutenowymi zamiennikami, takimi jak mąka ryżowa, mąka kukurydziana czy mąka gryczana. Dzięki temu będziesz mógł przygotować smaczne dania bezglutenowe.
4. Unikaj smażenia bezglutenowych potraw w tym samym tłuszczu, w którym wcześniej smażyłeś produkty zawierające gluten. Może to prowadzić do zanieczyszczenia.
5. Pamiętaj o odpowiednim przechowywaniu produktów bezglutenowych. Trzymaj je z dala od produktów zawierających gluten, aby uniknąć przypadkowego zanieczyszczenia.

Przygotowywanie posiłków bezglutenowych może być wyzwaniem, ale z czasem nabierzesz wprawy i nauczysz się dostosowywać swoje przepisy. Ważne jest, aby być świadomym i uważnym podczas gotowania, aby zapewnić sobie i swoim bliskim zdrową i smaczną dietę bezglutenową.

Rola suplementów i leków w diecie bezglutenowej

W diecie bezglutenowej, odpowiednie suplementy i leki mogą odgrywać istotną rolę w zapewnieniu pacjentom niezbędnych składników odżywczych oraz wsparciu zdrowia jelit. W przypadku celiakii, dieta bezglutenowa może prowadzić do niedoborów niektórych witamin i minerałów, dlatego warto rozważyć suplementację.

Suplementy diety mogą być szczególnie przydatne dla osób, które mają trudności z utrzymaniem odpowiedniej równowagi żywieniowej. Ważne jest jednak, aby wybierać suplementy i leki, które nie zawierają glutenu. Przed rozpoczęciem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby dobrać odpowiednie preparaty dostosowane do indywidualnych potrzeb.